چرا استعدادیابی کودکان ضروری است؟

فرآیند استعدادیابی در کودکان به شکوفایی و پررنگ شدن تمامی توانایی‌ها و مهارت‌های بالقوه ذاتی کودک کمک بزرگی می‌کند. این کار باعت می شود فرد احساس خشنودی و رضایت داشته باشد؛ زیرا کودک پس از استعدادیابی در مسیری قرار می گیرد که به آن علاقه دارد و از همه مهم‌تر توانایی ذاتی او با قرار گرفتن در این مسیر به نتیجه می‌رسد و درصد رشد چشمگیر او در این مسیر بسیار زیاد است. شناسایی و پرورش استعداد کودک را می توان نوعی سرمایه‌گذاری طولانی مدت دانست که بچه‌ها را در طول مسیر زندگی با صرف انرژی کمتر به عملکرد بهتر و بازدهی بالاتر می‌رساند.

با استعدادیابی پی می‌بریم که هر فرد در زمینه های علمی، عملی، صنعتی یا هنری و حوزه‌های دیگر چه عملکردی دارد. کشف توانایی‌های کودک امری بسیار مهم است ولی مهم تر از آن این است که به موقع و در زمان مناسب به استعدادیابی کودکان دلبندتان اقدام کنید؛ زیرا اگر استعداد کودکان به موقع کشف شود، راحت‌تر قابل پرورش است. کشف استعداد در اصل صرفا پیدا کردن توانایی های بالقوه آن ها نیست، بلکه هدف آن کمک کردن به والدین مسئول کودک برای پیدا کردن مسیر درست زندگی اوست.

پدر و مادرها با تقویت و رشد استعدادهای کودک خود می‌توانند آینده‌ای روشن و پر از موفقیت را برای آن‌ها به وجود بیاورند. شما به عنوان والدین کودک، پس از استعدادیابی کودک خود و اجرایی کردن برنامه راهکارهایی که دریافت می‌کنید، این توانایی را دارید تا استعدادهای ذاتی کودک را پرورش دهید و کودکتان را وارد یک فردای روشن کنید. این موضوع را بزرگسالانی که نتوانستند به هر دلیل به آرزوها و هدف هایی که در زمان کودکی داشتند، برسند کاملا درک می‌کنند و برایشان اهمیت دارد.

برخی از مزایای استعدادیابی در زندگی فردی

یکی از فواید استعدادیابی احساس سودمندی، خوشبختی و رضایت‌مندی بیشتر فرد از زندگی است.

وقتی فرد هدفی مشخص در زندگی انتخاب می‌کند، سایر تصمیمات خود را نیز در راستای آن می‌گیرد.

استعداد یابی درست باعث تقویت نیروهای بالقوه فرد و در نتیجه افزایش عزت نفس و احساس خوشبختی می‌شود.

مزیت دیگر آن، آگاهی از هدف و روشن شدن مسیر زندگی فردی است تا به موفقیت برسد.

با شناسایی استعدادها فرد اعتماد به نفس بیشتری دارد و کمتر احساس پوچی و ناتوانی می‌کند.

استعدادیابی کودکان چگونه انجام می‌شود؟

برای شناسایی توانایی‌های ذاتی و طبیعی آن‌هاست که در حالت عادی قابل شناسایی نخواهند بود و نمی‌توان متوجه آن‌ها شد.  معمولا توسط تست‌های نرم افزاری، سنجش مهارت های عملی و بازی، مواد و کاغذ و هم‌چنین بر اساس ویژگی های جسمانی و روانی و اجتماعی به همراه تواناهای تکنیکی انجام می‌شود.

کشف استعداد کودکان از مهم‌ترین و ضروری‌ترین بخش‌های زندگی فرزندان است که پدر و مادرها باید دقت و توجه بسیار زیادی به این موضوع داشته باشند. در استعدادیابی کودکان تمامی زمینه‌های شناختی، عاطفی، هنری، ورزشی، و حتی سنجش شغلی و مشاوره تحصیلی ارزیابی می‌شود.

برای استعدادیابی کودکان چه کنیم؟

شناسایی استعداد کودک ممکن است دشوار و مضطرب‌کننده باشد و تصمیم‌گیری درباره آنکه کودک در چه حیطه‌ای واقعاً مستعد است و باید وقت و هزینه در را آن صرف کرد چندان راحت به نظر نمی‌رسد. برخی از روش‌هایی که به شما در این راه کمک می‌کنند عبارتند از:

• نسبت به رفتارها و علائق کودک حساس باشید و بر رفتارهای در اوقات فراغتش دقت کنید. برای این کار حتی گاهی باید اجازه دهید تا کودک حوصله‌اش سر برود و کار معینی برای انجام دادن نداشته باشد تا دریابد واقعاً از انجام چه کاری لذت می‌برد! کودکی که برای تمام ساعات روزش در تمام هفته برنامه از پیش تعیین شده داشته باشد، فرصتی برای فکر کردن و پرداختن به آنچه واقعاً دوست دارد نخواهد داشت.
• در صورتی که متوجه علاقه کودک به موضوع خاصی شدید، امکانات و بستر یادگیری در اختیار او قرار دهید.
• از علائق کودکتان حمایت کنید و او را وادار به پرداختن زیاد به آنچه به آن بی‌علاقه است نکنید.
• دقت به بازی‌های کودک و آنچه در فضای مجازی و تلویزیون دنبال می‌کند سرنخ‌های خوبی درباره علائق کودکان نشان می‌دهد.
• دستاوردهای کودک در حیطه‌های مورد علاقه‌اش را تحسین کنید و به او حس مورد افتخار بودن بدهید.
• فراموش نکنید که تمرین و تلاش برای پرورش استعدادها باید بدون اجبار باشد و کودک از آن‌ها لذت ببرد. تفریح و لذت بردن را به عنوان نیازهای اساسی کودکان هرگز فراموش نکنید.
• از مقایسه فرزندتان با سایر کودکان پرهیز کنید. مقایسه کردن کودکان دارای معانی ضمنی مانند «کودکان دیگر از تو بهتر هستند» و «من فقط وقتی تو را دوست دارم که بهتر از دیگران باشی» هستند و کودک را سرخورده، بی‌علاقه و ناامید می‌کنند.
• ترس از شکست را در کودک خود ایجاد نکنید.  بسیاری از کودکان از امتحان کردن چیزهای تازه به این دلیل امتناع می‌کنند که از شکست خوردن در انجام آن‌ها می‌ترسند. به کودک بیاموزید که شکست خوردن بخشی طبیعی از مسیر یادگیری است و او را تشویق کنید تا بدون ترس از شکست، دست به انجام کارهای جدید بزند.
• نهایتاً، نسبت به این موضوع هشیار باشید که هدف از استعداد یابی کودکان، پرورش این استعدادها جهت افزایش رضایت کودک از زندگی و بهبود کیفیت زندگی و بهزیستی او است. نمره هوشی و استعداد و دستاوردهای کودک نباید تبدیل به یک برچسب ایجاد فشار روانی روی کودک یا وسیله‌ای برای فاصله انداختن بین او و هم‌سالانش شود.

آیا استعداد ذاتی است یا اکتسابی ؟

در پاسخ باید گفت استعداد امری ذاتی است. ما با استعداد خاصی متولد می شویم و تا بزرگسالی این استعداد تغییر نمی کند. هوارد گاردنر در تحقیقاتش متوجه شد افرادی که در کودکی توسط جانسون اکانر استعدادیابی شده اند استعدادهای آن ها در بزرگسالی تغییری نکرده است.

در واقع فردی که در ۸ سالگی استعدادیابی می شود در ۲۰ سالگی نیز همان استعدادها را دارد بنابراین استعدادیابی در کودکی کمک زیادی به یافتن مسیر تحصیلی و شغلی فرد می کند و می تواند باعث موفقیت او شود.

سن استعدادیابی کودکان

کارشناسان معتقدند بهترین سن برای استعدادیابی کودکان ۳ تا ۶ سال است. در این سنین می توان با مراجعه به روانشناس کودک و انجام تست های استعداد سنجی می توان به استعدادهای ذاتی کودکان پی برد و زمینه رشد و شکوفایی این استعدادها را در کودک فراهم کرد

تفاوت استعدادیابی کودکان و بزرگسالان

ابزارهای استعدادیابی کودکان و بزرگسالان متفاوت هستند، اما از آنجایی که استعدادهای انسان ذاتی هستند، نتایج استعدادیابی در سنین کودکی و بزرگسالی مشابه هم خواهد بود. در این جا این سوال مطرح می‌شود که چرا متخصصین تاکید دارند که استعدادیابی را در سنین پایین انجام دهیم؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت که هرچقدر سن فرد موقع کشف توانمندی‌ها پایین‌تر باشد فرصت‌های بیشتری برای قرار گرفتن در محیط‌های مناسب با استعدادهایش در اختیار او قرار دارند؛ در نتیجه احتمال دست‌یابی به موفقیت های شغلی و تحصیلی نیز بالاتر خواهد بود.

تهیه و تنظیم : گروه تحقیقاتی ثروت تفکر