طرح کسب و کار چیست و چرا داشتن آن الزامی است؟
طرح کسب و کار چیست و چرا داشتن آن الزامی است؟
یک طرح تجاری یا طرح کسب و کار یا بیزینس پلن (business plan) : سندی است که محصولات یا خدمات آن، نحوه کسب درآمد، مدیریت و کارکنان، تامین مالی، مدل عملیات و سایر جزئیات مورد نیاز برای اجرا و موفقیت را توصیف می کند.
بیشتر طرح های بیزینس پلن شامل ۳ تا ۵ سال کاری می شود.
طرح کسب و کار به عنوان یک نقشه راه مورد استفاده قرار می گیرد.
طرح کسب‌وکار، نوشته‌ای توصیفی و جامع در مورد کسب و کار یک مؤسسه یا یک کارآفرین است.
این طرح حاوی بررسی‌های دقیقی در خصوص تولیدات یا خدمات یک شرکت، بازار و مشتریان، رقبا، منابع انسانی، منابع تأمین مالی، تکنولوژی و ابعاد فنی محصول یا خدمات و … است.
یکی از مهم‌ترین کارکردهای طرح تجاری این است که با تدوین آن، کارآفرین می‌تواند عوامل داخلی و خارجی درگیر در یک کسب‌وکار را شناسایی و اثر آن‌ها را بر روی فعالیت خود بررسی نماید.
یکی دیگر از کارکردهای طرح کسب‌وکار این است که، قضاوت در مورد سرمایه‌گذاری یا عدم سرمایه‌گذاری بر روی یک طرح را برای سرمایه‌گذاران یا وام دهندگان طرح تسهیل می‌کند.
انواع بیزنس پلن
انتخاب نوع بیزنس پلن مناسب، برای هر کسب و کار بسیار مهم است و بسته به اینکه می‌خواهید از این طرح چه استفاده‌ای نمایید و بازتاب چه ویژگی از کسب و کارتان باشد و مخاطب آن کیست، می‌تواند در اندازه و جزییات محتوایی هر بخش متفاوت باشد. از انواع طرح کسب و کار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- طرح کسب و کار ناب
- طرح کسب و کار استاندارد
- طرح کسب و کار برای راه اندازی کسب و کار جدید
- طرح کسب و کار یک صفحه ای
- طرح امکان سنجی
- طرح داخلی
- طرح عملیات و یا برنامه سالانه
- برنامه رشد یا توسعه
- طرح استراتژیک
طرح کسب و کار به دلایل زیر برای صاحب آن و هم برای حمایت کنندگان مالی آن، لازم است:
۱ – مالک باید درباره هدف خود از کسب و کار و منابعی که برای آن نیاز دارد به دقت فکر کند. این موضوع در برآورد میزان سرمایه مورد نیاز، به وی کمک خواهد کرد.
۲ – به دلیل اینکه که اغلب مالک کسب و کار، برای راه‌اندازی آن سرمایه کافی ندارد؛ حمایت کنندگان مالی-بانک‌ها یا سرمایه‌گذاران ریسکی-باید متقاعد شوند که سرمایه‌گذاری در کسب و کار جدید، منطقی و درست است.
۳ – اگر طرح سرمایه‌گذاری ایده خوبی نداشته باشد صاحب آن و حمایت کنندگان مالی، باید بتوانند این موضوع را در مرحله برنامه‌ریزی و قبل از هدر رفتن مقدار زیادی از زمان و هزینه، شناسایی کنند.
تاثیرگذارترین طرح کسب و کار، طرحی است که به صورت پویا برنامه‌ریزی شده باشد و متناسب با پیشرفت و تغییر کسب و کار، تغییرات لازم را مد نظر قرار دهد.
ضرورت طرح کسب و کار (بیزینس پلن) برای طرح‌های در حال اجرا
۱-ایجاد ارتباطات موثر بین کارفرما و کارمندان و بین سازمان و سازمان‌های بیرونی
۲-دقت بیشتر پیش‌بینی‌های مالی
۳-مقایسه بین پیشرفت برنامه‌ای و پیشرفت واقعی
۴-افزایش سرمایه
۵-طراحی استراتژی‌های پیشرفت
۶-امکان استفاده از فرصت‌ها و از بین بردن خطرات
۷-برنامه‌ای برای انتقال مالکیت، فروش یا تعطیلی کسب و کار
۸-ایجاد زمان‌بندی مناسب برای هدایت فرآیند‌ها
۹-شناسایی نیازهای مالی و حقوقی
نوشتن بیزینس پلن برای استارتاپ
نوشتن طرح کسب و کار یا بیزینس پلن کار تازه‌ای نیست و چند دهه قدمت دارد. اما طی سال‌های اخیر شکل تازه‌ای از طرح کسب و کار به وجود آمده که قبلاً رواج نداشت و آن بیزینس پلن استارتاپ است.
واقعیت این است که درباره‌ی نوشتن بیزینس پلن برای استارتاپ قاعده‌ی مشخصی وجود ندارد. حتی نمی‌توانیم الزاماً بگوییم که بیزینس پلن استارتاپ با بیزینس پلن کسب و کارهای عادی متفاوت است.
برخی افراد معتقدند که بیزینس پلن همیشه یک ساختار مشخص دارد. اما گروهی دیگر می‌گویند که استارتاپ در ذات خود یعنی ابهام و نامشخص بودن (استارتاپ چیست؟). چگونه برای چیزی که مشخص نیست، می‌توان برنامه‌ی دقیق نوشت؟
به همین علت عده‌ای ترجیح می‌دهند که برای استارتاپها شکل خاصی از بیزینس پلن را بنویسند که به Lean Business Plan معروف شده و تا حد زیادی از مدل کسب و کار الهام گرفته است. این نوع بیزینس پلن می‌تواند شامل اجزای زیر باشد:
- مسئله‌ای که تشخیص داده‌اید در بازار وجود دارد چیست؟ (مسئله چیست؟)
- راه‌حلی که برای این مسئله ارائه می‌کنید و ارزش پیشنهادی شما چیست؟
- استراتژی شما برای پیاده‌سازی این راه حل و کسب جایگاه در مقابل رقبای احتمالی چیست؟
- چه مفروضاتی دارید؟ (این سوال بسیار مهم است و باید مفروضات خود را درباره‌ی رفتار مشتری، نیاز بازار، حجم بازار، رفتار شرکای کلیدی و … بیان کنید)
- شرکای کلیدی و منابع کلیدی شما چه کسانی و چه چیزهایی هستند؟
- ساختار هزینه و مدل درآمدی کسب و کار شما چگونه خواهد بود؟
- مقیاس کسب و کار را چگونه و در چه مقاطعی و با کدام استراتژی افزایش خواهید داد؟
- در چه مقاطعی نیاز به سرمایه خواهید داشت و هر بار چقدر سرمایه مورد نیازتان خواهد بود؟
- درباره‌ی چه اعداد و ارقامی می‌توانید حرف بزنید؟ (آیا حدسی روی فروش دارید؟ روی هزینه اولیه؟ روی پایگاه اولیه مشتریان؟ روی نرخ تبدیل و …)
تیه و تنظیم : گروه تحقیقاتی ثروت تفکر
دیدگاهتان را بنویسید