روش هایی برای تامین منابع مالی کسب و کار

از مهم ترین بخش های هر کسب و کار، تامین بودجه کسب و کار است. قطع به یقین، بدون سرمایه لازم، نمی توان بیزینس مورد نظر را تاسیس کرد. از این رو می توان گفت؛ چگونگی تامین هزینه های شروع یک بیزینس، از حیاتی ترین مسائلی است که صاحبین کسب و کار ها و کارآفرینان بایده به آن توجه داشته باشند.

شراکت با دیگران

وقتی افراد سرمایه کافی در اختیار نداشته باشند و همچنین نتوانند از آشنایان خود کمک بگیرند، به فکر شراکت با دیگران می‌افتند. طبعا اگر دانش کافی نسبت به شریک جدیدالورود نداشته باشیم، انتخاب هندوانه دربسته‌ای است که ممکن است مطابق میل ما از آب درنیاید. این گزینه هم مثل سایر راه های تامین سرمایه، دارای مزایا و معایب خاص خود است که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌شود:

مزایا:

• ریسک هر یک از سهامداران در زمان شراکت با دیگران کاهش می‌یابد.
• حجم بالای سرمایه گذاری در مقایسه با سرمایه گذاری شخصی در این مدل ممکن است.
• انتخاب شریک خوب میتواند از جهت تجربه و دانش کمک کننده باشد.
• جلب اعتماد سرمایه‌گذاران حرفه‌ای برای شراکت، آسان‌تر از جلب اعتماد آشنایان برای کمک به تامین مالی پروژه است.

معایب:

• قسمتی از مالکیت به دیگری واگذار می‌شود؛ بنابراین شریک می‌تواند در تصمیم‌گیری‌های آینده تاثیر بگذارد. همچنین در صورت سودآوری طرح، قسمتی از سود به شریک تعلق خواهد داشت.
• شریک نامناسب میتواند منجر به شکست خوردن کامل کسب و کار شود.
• کسب‌وکارهای جدید نمی‌توانند از طریق بازار بورس تامین مالی کنند؛ زیرا تنها سهام شرکت‌هایی در بازار بورس عرضه و معامله می‌شود که دست‌کم چند سال از تاسیس آن‌‌ها گذشته باشد. بنابراین مجبور به تحمل هزینه‌های مختلفی برای یافتن و انتخاب شریک مناسب خواهید بود.

تامین مالی با استفاده از وام و تسهیلات بانکی

وام‌های بانکی از رایج‌ترین روش های تامین مالی کسب و کار محسوب می‌شوند. در واقع تجمیع منابع خرد افراد و هدایت آن‌ها به سمت فعالیت‌های مولد شرکت‌ها، از مهم‌ترین وظایف بانک‌ها محسوب می‌شود.

مزایا:

• وام‌های مختلفی برای راه‌اندازی کسب و کارهای خرد به کارآفرینان اعطا می‌شود که می‌تواند کمک بسیار خوبی برای شروع فعالیت باشد.
• در صورت برخورداری از طرح توجیهی مناسب، می‌توان وام و تسهیلات قابل ملاحظه‌ای از بانک دریافت کرد.
• نرخ بازپرداخت سود تسهیلات عموما پایین ترین نرخ نسبت به تمامی روش‌ها است.
• سهام کسب و کار به کسی واگذار نمی‌شود و در صورت موفقیت های چشمگیر، تعهدات به بانک تغییری پیدا نمی‌کند.

معایب:

• به دلیل متقاضی زیاد تسهیلات، تامین مالی از طریق بانک، نیازمند طی مراحل اداری و قانونی طولانی و بعضا پیچیده و دشوار است.
• دریافت مبالغ بالا از بانک بسیار دشوار است و می‌تواند فرآیند تامین سرمایه را با ناکارآمدی‌های بسیاری همراه کند.
• این روش مناسب کسب و کارهایی که به درآمد پایداری که پاسخگوی بازپرداخت تسهیلات دریافت شده باشد نرسیده اند مناسب نبوده و میتواند در بدترین حالت منجر به ورشکستگی سریع آنها شود.

تناقض بدهی و حق مالی

در استفاده از راه های تامین سرمایه نوعی تناقض ساختاری وجود دارد. اگر از ابزارهای بدهی مانند وام بانکی برای جذب سرمایه مورد نیاز کسب‌وکار خود استفاده کنید، به نوعی تعهد ناگزیر تن داده‌اید؛ بنابراین اگر کسب‌وکارتان به نتیجه مطلوب نرسد، دچار زیان شدیدی خواهید شد. علت این مسئله این است که بدهی شما به بانک، باید در هر صورت پرداخت شود.

به همین دلیل، بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند که سهام شرکت (حق مالی) را بفروشند و آن را با دیگران شریک شوند. در این صورت، اگر به موفقیت چشمگیری دست یابید یا دچار زیان شوید، همه سهامداران به نسبت سهمی که از شرکت دارند، از سود برخوردار یا متحمل زیان می‌شوند.

اگر از موفقیت طرح خود اطمینان بالایی داشته باشید، ترجیح می‌دهید از وام استفاده کنید تا سود مطلوبی را که کسب می‌کنید از دست ندهید. در مقابل اگر به هر دلیلی به موفقیت مورد انتظار خود نرسید، وضعیت مالی بدتری خواهید داشت.

درباره فروش سهام و شراکت با دیگران هم همین مسئله به چشم می‌خورد. اگر شراکت با دیگران را انتخاب کنید، ریسک خود را با دیگران تقسیم کرده‌اید؛ ولی در عین حال مالکیت کسب‌وکارتان را هم با بقیه سهامداران شریک می‌شوید و بنابراین در صورت موفقیت طرح، سود کمتری نصیب شما خواهد شد.

تامین سرمایه از طریق سرمایه‌گذاری خطرپذیر

یکی از روش های تامین مالی کسب و کار، جذب سرمایه سرمایه‌گذاران خطرپذیر (venture capital) است. در حال حاضر در ایران صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه یا خطرپذیری وجود دارند که روی کسب‌وکارهای نوپا سرمایه‌گذاری می‌کنند. معمولا این صندوق‌ها تا زمانی که کسب‌وکار مورد نظر به میزان مشخصی از رشد و بلوغ برسد به آن خدمات می‌دهند و سپس از آن خارج می‌شوند.

مزایا:

• سرمایه‌گذاران در این شیوه ریسک‌پذیری بالایی دارند؛ بنابراین اگر طرح خوبی داشته باشید، سرمایه لازم برای فعالیت پرریسکی مانند راه‌اندازی یک کسب و کار جدید را در اختیار شما قرار می‌دهند.
• کمک این صندوق‌ها تنها محدود به تامین سرمایه مورد نیاز شما نیست، بلکه در راه‌اندازی و اجرای طرح هم با خدمات مختلفی مانند منتورینگ تخصصی همراه شما خواهند بود.

معایب:

• در سرمایه‌گذاری روی کسب‌وکارهای نوپا ریسک های بالقوه زیادی وجود دارد؛ بنابراین صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه با سخت‌گیری زیادی، از بین طرح‌های مختلف تنها چند مورد را که شانس موفقیت بالاتری دارند انتخاب می‌کنند.
• در صورت جذب سرمایه از طریق VCها، باید دخالت آن‌ها در تصمیمات شرکت را هم بپذیرید. در نتیجه، با این کار قسمتی از اختیارات خود را از دست خواهید داد.

تامین مالی سرمایه کسب و کار از طریق سرمایه گذاری جمعی یا کرادفاندینگ

یکی از راه های جذاب تامین سرمایه، استفاده از خدمات شرکت‌ها و پلتفرم‌های سرمایه گذاری جمعی (Crowdfunding) است.
برای استفاده از خدمات کرادفاندینگ، لازم است که طرح توجیهی خود را به‌درستی تشریح و ارائه کنید؛ در صورت برخورداری از شرایط لازم، کرادفاندینگ ،پروژه مورد نظر شما را در فهرست پروژه‌های تایید شده به مشتریان خود ارائه می‌کند. اگر منابع مالی لازم توسط مشتریان جمع‌آوری شود، می‌توانید طرح خود را آغاز و اجرا کنید.

مزایا:

• در این روش، جذب سرمایه با سهولت و کارآمدی بیشتری در مقایسه با سایر گزینه‌ها صورت می‌گیرد.
• از آنجا که استقبال سرمایه‌گذاران از این روش در ایران روز به روز بیشتر می‌شود، امکانات بیشتر و بهتری برای تامین مالی از روش کرادفاندینگ در اختیار صاحبان کسب‌وکار قرار می‌گیرد.

معایب:

• اگر طرح توجیهی شما معیارهای مورد نظر کرادفاندینگ را تامین نکند، امکان جذب سرمایه از این طریق را نخواهید داشت.
• در مراحل مختلف اجرای طرح میبایست سرمایه گذاران خود را در جریان جزئیات پیشرفت پروژه قرار دهید و برای آنها اطمینان نسبی از موفقیت پروژه را ایجاد کنید.
• اگر در فرآیند جذب سرمایه  حداقل مبلغ مورد نظر شما تجمیع نشود، تمام مبلغ به سرمایه‌گذاران بازگردانده خواهد شد و چیزی به شما نخواهد رسید.

تهیه و تنظیم : گروه تحقیقاتی ثروت تفکر