اهمیت انگیزه کارکنان در محیط کار

نوع مدیریت

در کشــور مــا شــاید بعضی مدیــران با توجــه به وضعیــت جامعه از نظــر کاریابی، بر این عقیده باشــند که نیاز به اســتفاده از روش‌های ایجاد انگیزه نیســت چرا که وقتی فردی نتواند کاری در خارج محیط سازمان بیابــد می‌توان  بــه هــر شــکلی بــا او رفتار شود و در نتیجه سعی در حفظ شغل خــود مــی‌کنــد پــس چــرا وقــت بگذاریــم و هزینــه کنیــم؟ ایجــاد انگیــزه معنایی ندارد، او کار خود را انجام مــی‌دهد و مدیریت هم همین را می‌خواهد در نگاه اول به این موضوع شاید بــه نظر برســد کــه ظاهــرا مطلب درســتی اســت و در بســیاری از محیط‌هــای کاری نیز نتیجه داده اســت ولی با کمی تأمل در همین محیط‌هــای کاری مــورد بحــث، به خوبــی می‌تــوان دریافــت کــه اگر چه بســیاری از کارکنان شرایط سخت و نابرابر را تحمل می‌کنند و کارهای محوله را انجام می‌دهند این تحمل قطعا” عواقبی با خود به همراه دارد که از جمله آنها می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

– کاهش سطح کیفیت خدمات

– استفاده از فرصتی برای گریز از کار

– بی‌تفاوتی نسبت به مشکلات موجود در فضای کار

– ابراز مکرر نارضایتی خود از وضعیت موجود

– عدم تمایل به خلاقیت و نوآوری در حیطه کاری خود

– عدم مسئولیت‌پذیری و شانه خالی کردن از وظایف محوله

– استفاده از اضافه کاری بی‌مورد و افزایش ساعات کاری به دور از بهره‌وری

عوامل مختلفی بر رفتار، نگرش فرد و همچنین سطح انگیزه او تأثیر می گذارند:

عوامل ذاتی:

این عوامل از درون شخص برای انجام یک کار یا رسیدن به یک هدف خاص نشئت می گیرد و باعث حرکت فرد می شود. مثلا برای پذیرش اجتماعی، رفع نیازهای بیولوژیکی مثل غذا خوردن و … انگیزه ذاتی موثر است

عوامل خارجی:

نیروها یا پارامترهای خارجی که فرد را برای انجام کاری هدایت می کنند، عوامل انگیزه بخش خارجی هستند. برخی از افراد یا سازمان ها به فرد انگیزه می دهند تا برای رسیدن به اهداف خاصی سخت تلاش کند. از انگیزه های بیرونی می توان به پاداش مالی، قدردانی، ارتقا، مجازات، تنزل مقام و … اشاره کرد.

انگیزه مثبت:

این نوع انگیزه با ارائه تقدیرها و پاداش های مثبت، فرد را ترغیب به انجام کاری می کند.

انگیزه منفی:

زمانی که از ترس و تهدید به عنوان یک پارامتر برای انجام کار استفاده می شود، به آن انگیزه منفی گفته می شود، مثل تنزل قدرت، کاهش منافع، پس گرفتن پاداش و … .

انگیزش کارکنان چه مزایایی دارد؟

مروری بر مزایای انگیزش، اهمیت ایجاد انگیزه در کارکنان را بهتر نشان می‌دهد که بد نیست نگاهی به این مزایا داشته باشیم.

۱- بهره‌وری بیشتر

یکی از مهم‌ترین مزایا و دلایل اهمیت ایجاد انگیزه در کارکنان، افزایش بهره‌وری آن‌هاست. کارکنانی که انگیزه‌ای قوی دارند، با سرعت و کیفیت بیشتری کار می‌کنند و با صرف حداقل زمان و منابع، وظایفشان را به نحو احسن انجام می‌دهند. با استناد به آمارها بهره‌وری سازمان‌هایی که کارکنان باانگیزه و متعهد دارند در مقایسه با سازمان‌های دیگر، ۴۳% بیشتر است.

کلید درک اهمیت ایجاد انگیزه در کارکنان، آگاهی از این واقعیت است که انگیزش مؤثر، فاصله بین “توانایی” انجام کار و “تمایل” به انجام آن را کاهش می‌دهد و رغبت به انجام بهتر کارها، همواره به بهبود کارایی و بهره‌وری می‌انجامد.

۲- افزایش نوآوری

انگیزه بالاتر نه‌تنها بهره‌وری کارکنان را بهبود می‌بخشد، بلکه توانایی حل مسئله را در آن‌ها نیز ارتقا می‌دهد. کارکنانی که انگیزه بالایی دارند، بهتر می‌توانند روی انجام کارها تمرکز کنند و این تمرکز، به‌نوبه خود زمینه‌ای برای بروز نوآوری ایجاد می‌کند. به‌این‌ترتیب، کارکنان می‌توانند به تفکر خلاقشان، پر پرواز دهند و با یافتن ایده‌ها و روش‌های مبتکرانه، ارزش بیشتری برای سازمان خلق کنند.

۳- کاهش نرخ ترک خدمت

حفظ کارکنان، یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌های سازمان‌هاست. کارکنانی که یک سازمان را ترک می‌کنند، افرادی هستند که گنجینه‌ای ارزشمند از دانش و تجربه را همراه خود می‌برند. علاوه بر این، جایگزینی کارکنان سابق با نیروهای جدید، فرایندی زمان‌بر و پرهزینه است و به همین دلیل، نرخ بالای ترک خدمت، معضلی است که سازمان‌ها برای کاهش آن، پیوسته تلاش می‌کنند. آمارها حاکی از آن هستند که افزایش ۵ درصدی نرخ حفظ کارکنان می‌تواند سودآوری سازمان را بین ۲۵ تا ۸۵ درصد افزایش دهد.

راهکارهای برخورد با بی‌انگیزگی در کارکنان

– توازن در نظام پرداخت حقوق و مزایا بر اساس توانایی و تخصص

– استفاده از پاداش بر اساس شاخص‌های استاندارد

– افزایش آزادی عمل کارکنان در حوزه کاری مختص به خود

– ایجاد زمینه‌های بروز خلاقیت و نوآوری

– امکان ارزیابی عملکرد براساس شاخص‌های کمی و کیفی استاندارد

– زیبایی محل کار

– افزایش دانش کارکنان

– شایسته سالاری

– مشارکت پرسنل در اتخاذ تصمیمات بزرگ

– ریسک‌پذیری( ایجاد زمینه افزایش قدرت ریسک‌پذیری و تصمیم‌گیری به کارکنان)

– تفویض اختیار مدیران به کارکنان (جهت ایجاد زمینه بروز خلاقیت و نوآوری و ایجاد احساس غرور و بالندگی)

کلام آخر:

اهمیت ایجاد انگیزه در کارکنان با موفقیت یا شکست یک سازمان همبستگی مستقیم دارند. مدیران و رهبران کاردان می‌دانند که بدون کارکنان باانگیزه، رؤیاهای آن‌ها هرگز رخت واقعیت بر تن نمی‌کنند و به همین دلیل باید ضمن توجه به این موضوع برای افزایش سطح انگیزه کارکنان، دست به اقدامات عملی و مؤثر بزنند.

تهیه و تنظیم: گروه تحقیقاتی ثروت تفکر